Po zwróceniu uwagi na podstawowe problemy uzębień i zazębień, którym poświęcona jest znaczna część tej książki, przejdziemy do uwag dotyczących elementów, których istotą jest uzębienie.

Na ogół zawsze będziemy dążyli do małych średnic zębników i kół. W przypadku zębników obecnie najczęściej prowadzi to do wykonania zębnika jako monolitycznego wału - uzębionego. Wieniec zębaty tworzy część wału. Jak wiemy na przeszkodzie powiększenia szerokości wieńca stoi wpływ szerokości wieńca na skupienie obciążenia (liczba Kb), toteż przy wyborze szerokości wieńca będziemy kierowali się racjonalną względną szerokością, jak również będziemy próbowali zbadać bezpośrednio wpływ szerokości na skupienie obciążenia.

Przechodząc do postaci konstrukcyjnej i konstrukcji kół, w których w szczególny sposób nabiera znaczenia tarcza osadzona na wale, podkreślimy co następuje:
— tarcza wraz z wieńcem zębatym powinna być przy odpowiedniej sztywności możliwie lekka (jest znane powiedzenie „koło zębate nie jest kołem zamachowym"),

— tarcza powinna być osiowo symetryczna, od tego bowiem zależy uniknięcie działania niewyważonych mas, powodujących występowanie sił bezwładności, co jest wbrew pierwszej zasadzie konstrukcji;
— osadzenie tarczy na wale nie powinno stanowić przyczyn mimo-środowości wywołanej luzami między czopem i piastą.

Obecnie ze względu na kryteria wypływające z racji celowości technicznej i racji ekonomicznej stosunkowo szeroko stosowane są wieńce zębate skurczowo osadzane na tarczach odlewanych lub spawanych. Korzystanie z tego sposobu wykonania wymaga starannego przemyślenia geometrycznych cech konstrukcyjnych i kolejności operacji wytwórczych.

Przy skurczowym osadzaniu tarcz na wale, co zwykle połączone jest z ogrzewaniem tarczy w celu umożliwienia wsunięcia wału w otwór tarczy, przeprowadzenie tej operacji po operacji skurczowego osadzenia wieńca kończy się zwykle utratą skutecznego wcisku wieńca na tarczy. Znane są przypadki poślizgu wieńców względem tarcz w trakcie działania roboczego.

(Uwaga — obowiązuje jednoczesność wymiarów w pionowych kolumnach; zwrócić należy uwagę na duże wymagania co do małego rozrzutu wcisku od 0,0001 do 0,0002).

Złącze skurczowe dobrze zwymiarowane i dobrze wykonane nie wymaga na ogół żadnych dodatkowych zabezpieczeń. Zaleca się sprawdzanie, czy siły międzyzębne nie przekraczają nośności złącza skurczowego liczonej na długości łuku powierzchni skurczowego docisku równej paru grubościom wieńca, licząc od dna wrębów do średnicy wewnętrznej. Według niektórych badań (u nas badań dr Kłusa) siły międzyzębne przekraczające siły cierne złącza, uzyskiwane w pobliżu występowania siły międzyzębnej, mogą być przyczyną pełzania wieńców po tarczy.

W przypadku znacznego względnego obciążenia zębów może zachodzić konieczność stosowania małego wcisku, co podyktowane jest obawą przed wyłamaniem zębów. Trzeba pamiętać, że w dotychczasowych metodach oceny naprężeń w podstawie zęba nie uwzględniane są naprężenia rozciągające w wieńcu skurczowo osadzanym. W przypadkach skorzystania z małych wcisków stosowanie zabezpieczeń kołkowych może okazać się uzasadnionym.


- - - - - - - - motoreduktory.eu | WEBSYSTEM | tel.+48 (048) 383-01-44 | tel.602.878.747 - - - - - - - -