Przy zachowaniu warunku ciągłości zazębiania w czasie każdego okresu współdziałania pary zębów kolejne punkty styku zębów, zwane punktami przyporu, tworzą linię zwaną linią przyporu.

Ze względu na materialny stan kól zębatych miejsce geometryczne punktów przyporu ograniczone jest do odcinka przyporu. Punktami ograniczającymi odcinek przyporu są punkty przecięcia się kół, na których znajdują się końce czynnych odcinków zarysu zęba (krawędzie czynnych powierzchni zębów) z linią przyporu. Gdyby nie brać pod uwagę złagodzenia krawędzi głów zęba, to kołami tymi byłyby koła wierzchołkowe, co na ogół uwzględnia się przy obliczaniu długości odcinka przyporu.

Znamy jeden szczególny punkt odcinka przyporu. Jest nim punkt biegunowy C. Jest to punkt przyporu należący do prostej O1O2.

Linia przyporu jest funkcją zarysu. Z tego wynika, że wybór zarysu zębów jednego koła (przy warunku stałości przełożenia) determinuje zarys zębów drugiego koła i rodzaj krzywej przyporu.

Na rys. poniżej przedstawiono obraz zarysów i odcinka przyporu dla dowolnie obranego zarysu zębów jednego, z kół, czy też dowolnie dobranej linii przyporu.

Dowolność obrania linii przyporu może nasunąć myśl sięgnięcia do geometrycznie najprościej wyznaczonych linii. Może nimi być kolo lub prosta. Jak zobaczymy, krzywymi zarysu są wtedy cykloidy lub ewolwenty.

 

Zazębienie przekładni

Niestety, nie jest możliwe wykonanie zębów o zarysie określonym jako regularna linia geometryczna. Odchyłki wykonawcze sprawiają, że różnice między geometrycznym zarysem a rzeczywistym są znaczne. Z tego wynika, że w praktyce musimy się liczyć z nieregularnymi liniami przyporu i, co z tego wynika, z niemożliwościami stałego położenia punktu biegunowego C.

Ten ostatni fakt wiąże się z poważną komplikacją działania przekładni. Jest nią występowanie sił zmiennych jako skutku braku stałości przełożenia i. Na rys. poniżej przedstawiony jest związek przy zachowaniu warunku stałości przełożenia (linia prosta 1) i hipotetyczna krzywa rzeczywistej zależności między kątowymi położeniami kół (linia 2). Jest to więc krzywa chwilowych przełożeń. W tych warunkach wystąpią przyspieszenia i z nimi siły zmienne.

Jeszcze jest jeden czynnik zniekształceń zarysu i linii przyporu (oczywiście również i odcinka przyporu). Tym czynnikiem jest odkształcenie sprężyste zębów. Czynniki te ogromnie komplikują działanie przekładni. Obok odkształceń sprężystych mogą wystąpić odkształcenia plastyczne i odkształcenia wynikające ze zmian powierzchni bocznych zębów z przyczyn tarcia. Te ostatnie zmiany zarysu w niektórych przypadkach mogą okazać się korzystne, mogą bowiem w pewnej mierze skompensować odchyłki wykonawcze czy nawet uchylenia odkształceń sprężystych.

Idealne przełożenie

 


- - - - - - - - motoreduktory.eu | WEBSYSTEM | tel.+48 (048) 383-01-44 | tel.601.747.565 - - - - - - - -