Drukuj

Wróćmy do prymitywnych konstrukcji i wyobraźmy sobie, że mamy parę kół zębatych z zębami z płytek prostopadłościennych. Poza jednym położeniem, w którym płyty do siebie dolegają i naciski są rozłożone na wspólną powierzchnię dolegania, w każdym innym położeniu współdziałanie takich zębów polega na tym, że krawędź jednej płyty ślizga się po ścianie płyty drugiej. Takie współdziałanie można przedstawić jako współdziałanie punktu i prostej, co na rysunku odwzorowano jako ślizganie się punktu po prostej (prostej — płytce). Takie przedstawienie reprezentuje tylko część okresu współdziałania zębów. Po przejściu położenia dolegania zębów na całej powierzchni ścian sytuacja się odwraca. Ząb, który przedstawiliśmy odcinkiem prostej, trzeba przedstawić jako punkt (pracuje wierzchołek zęba), zaś reprezentantem drugiego zęba staje się prosta.

 

Schemat zazebienia


W trakcie obrotu punktu wokół środka O2 przy stałej odległości tego punktu od środka obrotu wywołany jest ruch obrotowy prostej — płytki wokół środka obrotu Ov Za przedmiot naszej obserwacji można obrać prędkość vn normalną do prostej.

Korzystając z ogólnie znanych praw kinematyki możemy określić prędkość kątową obu kół. Jeżeli prędkość vn jako chwilową prędkość obu kół na kierunku normalnym do prostej — płytki podzielimy przez promienie O1N1 i O2N2, to otrzymamy prędkości kątowej w1 i w2.

Jeszcze raz, nawiązując do analizy warunków działania prymitywnej przekładni, można na podstawie przeprowadzonej analizy powiedzieć, że ciosanie zębów płytowych powinno być tak przeprowadzone, żeby uzyskać stały punkt biegunowy C. Można wykazać, że wystarczy się ograniczyć do nadania odpowiedniej krzywizny zębom jednego tylko kola. Taki przykład pokazano na rys. powyżej. W pierwszym ćwierćwieczu naszego wieku w USA zastosowano podobny system zazębienia (nazwany Formate) do masowego wykonania stożkowych kół przekładni różnicowej stosowanych w czołgach.

Jeżeli zarys zębów jednego koła jest prostą położoną na promieniu koła o środku O2, to zarysem drugiego koła jest epicykloida (prosta promieniowa jest szczególnym przypadkiem hypocykloidy).

Istnieje nieograniczona liczba różnych krzywych zarysu, które mogą spełniać warunek stałego przełożenia, jedynym warunkiem tych krzywych jest to, żeby wspólna normalna w punktach styków przechodziła przez stały punkt biegunowy C. Jak już powiedziano, przez punkt biegunowy przechodzą styczne do siebie koła toczne.

Z powyższego wynika, że można wybrać dowolny zarys dla zębów jednego koła i dostosować zarys zębów drugiego koła do obranego zarysu. Przedmiotem tym zajmuje się teoria mechanizmów. Znane są metody wykreślnego wyznaczania zarysu sprzężonego z zarysem obranym. Najbardziej znane są: metoda punktowa Reuleaux, metoda obwiedniowa Pon-celeta i metody odtaczania. Te ostatnie stały się podstawą konstrukcji zarysów konwencjonalnych. Niektóre z nich zostały znormalizowane. Do nich należy zarys ewolwentowy, który jest głównym przedmiotem tego rozdziału PKM.

 


- - - - - - - - motoreduktory.eu | WEBSYSTEM | tel.+48 (048) 383-01-44 | tel.601.747.565 - - - - - - - -